Eren Demir - 04/03/2024

George Orwell'ın "1984" adlı eseri, totaliter rejimlerin birey üzerindeki baskıcı etkisini ve özgürlüklerin nasıl kısıtlandığını betimleyen distopik bir geleceği tasvir eder. Orwell, bu eseriyle, bireyin düşünce ve ifade özgürlüğünün yok edilmesinin, sürekli gözetim altında tutulmanın ve gerçeğin manipüle edilmesinin tehlikelerine dikkat çekmiştir. Bu yazıda, "1984"ün distopik unsurlarının bugünkü Çin Halk Cumhuriyeti'nin politikalarıyla nasıl paralellikler gösterdiğini inceleyeceğiz.

1984 Kitabının Ana Hatları

"1984" kitabı, sürekli savaşın, kamuoyunu manipüle etmenin ve bireysel düşüncenin cezalandırıldığı bir toplumu anlatır. Kitapta, Parti'nin lideri Büyük Birader'in gözetimi altında, her adımın izlendiği ve her düşüncenin kontrol altında tutulduğu bir dünya resmedilir. Orwell, "Düşünce Polisi", "Yenikonuş" gibi kavramlarla, dilin ve gerçekliğin nasıl şekillendirilebileceğini ve bireyin özgürlüğünün nasıl kısıtlanabileceğini gösterir.

Bugünkü Çin Devletinin Politikaları

Xi Jinping'in liderliğindeki Çin, teknolojiyi kullanarak kontrol ve gözetimi artıran, internet üzerinde sıkı sansürler uygulayan ve muhalif sesleri susturan bir yönetim sergiliyor. Sosyal kredi sistemi, vatandaşların davranışlarını puanlayarak belirli ayrıcalıklar veya kısıtlamalar getirirken, yüz tanıma teknolojisi ve geniş kapsamlı gözetim kameraları, Orwell'in "sürekli gözetim" kavramını akıllara getiriyor. Ayrıca, Çin hükümeti, internet üzerindeki kontrolü ile "Gerçeklik Kontrolü"ne benzer bir şekilde, vatandaşların erişebileceği bilgiyi sınırlıyor.

1984 ve Çin Politikaları Arasındaki Benzerlikler

"1984" kitabında anlatılan distopyanın, bugünkü Çin'deki uygulamalarla olan benzerlikleri dikkat çekicidir. Orwell'in eserindeki sürekli gözetim ve baskı, Çin'deki geniş kapsamlı gözetim ağı ve yüz tanıma teknolojileri ile paralellik göstermektedir. Çin'in sosyal kredi sistemi, bireylerin her hareketinin değerlendirildiği ve buna göre ödüllendirildiği ya da cezalandırıldığı bir sistem olup, Orwell'in "Düşünce Polisi" kavramı ile benzerlik taşır. Ayrıca, Çin'de internet sansürü ve muhalif seslerin susturulması, "1984"ün "Gerçeklik Kontrolü" ve "Düşünce Suçu" temalarıyla örtüşmektedir.

Distopyadan Gerçek Dünyaya

George Orwell'ın "1984"ünde betimlenen distopik unsurların, Çin Halk Cumhuriyeti'nin bugünkü politikalarında yankılanması, Orwell'ın eserinin sadece geçmişe dair bir uyarı olmadığını, aynı zamanda gelecek dünyalar için de geçerli olabilecek derinlikte bir perspektif sunduğunu göstermektedir. "1984 ve Çin Politikaları" arasındaki bu paralellikler, Orwell'ın distopyasının, günümüzdeki bazı gerçek dünya uygulamaları için önemli bir analiz çerçevesi sağladığını ortaya koymaktadır. Bu benzerlikler, bireyin özgürlüğü ve toplumun kontrolü arasındaki hassas dengenin sürekli olarak gözden geçirilmesi gerektiğini hatırlatmaktadır.