Muhammed Bahaddin Doğan 02/05/2024

Zamanın Ruhunu Yakalamak

Toplumları anlamak istiyorsak, kuşakları ve onların benzersiz özelliklerini kavramamız gerekir. Her kuşak, kendine özgü deneyimler ve değerlerle şekillenir. Gelin, şimdi bu kuşaklar kısaca bir göz atalım;

Gelenekçi Kuşak (Sessiz Kuşak) (1928-1945 Doğumlular)

1. Büyük Buhran ve II. Dünya Savaşı'nın Etkisi: Bu dönemde büyüyenler, sıkıntılı zamanları ve savaşın zorluklarını yaşadılar.
2. Çalışma Etikleri ve Otoriteye Saygı: Disiplinli çalışma alışkanlıkları ve otorite figürlerine derin saygı gösterirler.
3. Kurumlara Bağlılık: İş yerleri ve sosyal kurumlara karşı güçlü bir sadakat duygusu sergilerler.

Bebek Patlaması Kuşağı (Baby Boomers) (1946-1964 Doğumlular)

1. Ekonomik Refah ve Büyüme: Bu kuşak, savaş sonrası refah ve rahatlama döneminde büyüdü.
2. İdealist ve Rekabetçi: Güçlü bir idealizm ve başarıya ulaşma arzusu taşırlar.
3. Sosyal Değişime Tanıklık: Sivil haklar hareketi ve Vietnam Savaşı gibi tarihi olaylara şahit oldular.

X Kuşağı (1965-1980 Doğumlular)

1. Teknolojik Değişimler: Bu kuşak, teknolojinin ve medyanın hızla değiştiği bir dönemde büyüdü.
2. Bağımsızlık ve Esneklik: Bağımsız çalışmayı ve hayatlarında dengeyi tercih ederler.
3. Skeptisizm (Kuşkuculuk): Kurumlara ve otoritelere karşı daha eleştirel bir yaklaşım sergileyebilirler.

Y Kuşağı (Milenyum Kuşağı) 1981-1996 Doğumlular

1. Dijital Çağın Çocukları: Teknoloji ve internetle iç içe büyüdüler.
2. Küresel Farkındalık: Dünya çapında olaylar ve kültürler hakkında bilgi sahibidirler.
3. İş-Özel Hayat Dengesi: İş ve özel hayatlarında anlam ve denge ararlar.

Z Kuşağı (1997 Sonrası Doğumlular)

1. Tamamen Dijital: Dijital dünyada doğup büyüyen ilk kuşak.
2. Sosyal Medya ve Çevrimiçi Etkileşimler: Sosyal medya ve çevrimiçi platformlarla yoğun bir etkileşim içindedirler.
3. Çevresel Bilinç ve Toplumsal Adalet: Çevre ve sosyal adalet konularına duyarlıdırlar.

Alfa Kuşağı (2010 Sonrası Doğumlular)

1. Tamamen Dijital Bir Dünyada Büyümek: İlk nefeslerinden itibaren yüksek teknolojili bir çevrede büyüyorlar.
2. Çoklu Görev Yeteneği: Çoklu görev yapma ve hızlı bilgi işleme becerileri gelişmiş.
3. Küresel Etkileşim ve Oyunlar: Dijital oyunlar ve sosyal medya aracılığıyla dünya çapında bir etkileşim içindeler.
4. Çevreye Duyarlılık ve Yaratıcılık: Çevresel sorunlara karşı duyarlı ve yaratıcı çözüm yolları arayabilirler.

Her kuşak, kendi zamanının bir yansımasıdır. Geçmişten bugüne, bu kuşakların her biri, tarihin akışını ve toplumun yapısını şekillendirmede önemli bir rol oynamıştır. Bu kuşakları anlamak, toplumun dinamiklerini ve değişimini kavramak için kritik öneme sahiptir.

Tüm bunlara ek olarak, 2022 yılı sonunda gündemimize yeni bir kavram girdi. Yapay zeka. Hızlı bir giriş yapmasının yanı sıra önlenemez bir yükselişe de sahipti. 2023 yılını tamamladığımız şu günlerde artık herkesin gündemine bir şekilde yerleşmiş durumda. Getirdiği yeniliklerin ve kolaylıkların yanı sıra vadettikleri de insanları hem sevindirmiş hem de tedirgin etmiş olduğunu görebiliyoruz. (örneğin yukarıdaki kuşakları tanıtan metni bir yapay zeka aracı hazırladı. En basit becerisi…)

İnternetin ve sosyal medyanın etkisinde yetişen y ve z kuşağının yanı sıra şimdide acaba yapay zeka ile yeni bir kuşak daha mı gündemimize girecek sorusu şimdiden akıllardaki yeri aldı diyebiliriz. Çünkü yapay zeka, internetin ve sosyal ağların sağladığı imkanların ötesinde vadettikleriyle gelecek olan kuşağı etkisi altına alacağı aşikar. Gelecek olan yeni nesle, yeni kuşağa “yapay zeka” kuşağı mı dersiniz, “meta” kuşak mı dersiniz, ne dersiniz bilmiyorum.!

Şimdi aslı konuya açıklık getirmek adına genel bir toparlama yapalım. Bu kuşak tanımlamalarının arka planına bir göz atalım istiyorum. Yeni neslin sesinin daha gür bir şekilde çıkmasıyla birlikte doğal olarak yeni sorular, sorunlar ve çıkarımlar ortalığa saçıldı. Konuya değinmek açısında kısa bir değerlendirme yapmak yerinde olacaktır.

“Z kuşağı” olarak tanımlanan gençlerimizle gündemimize yukarıda kısaca değindiğimiz kuşak tanımlamaları şeklinde girdi. Bu tanımlamalar aslında sosyolojik bir analizin eseridir. Genel bir yorum olmasıyla birlikte çok da genelleştirilmemesi gereken bir tanımlamalar dizesidir.

Neticede ulustan ulusa, kültürden kültüre ve coğrafyadan coğrafyaya değişkenlik gösterecek bir husus olduğu da açık. Ancak siyasi olarak demokrasinin geçerli olduğu yerlerde artık “Z kuşağı” siyasetin ve siyasetçinin bir malzemesi olduğu gözle görünür bir halde. Bu sebeple “z kuşağı” tanımı sosyolojik bir analiz olmasının ötesinde siyasi bir malzeme olarak kullanılıyor.

Gençler bu tanımlamayla birlikte manipüle edilerek onları kendi çıkarları için birtakım siyasiler yahut kendince fenomenler tarafından kullanıyorlar.

Bir takım sosyolojik analizler, yorumlar ve çıkarımlar neticesinde tanımlanan kuşaklar aslında hiçbir şekilde bizim milli kültür ve manevi değerlerimize uygun bir şekilde tanımlanmamış.

Kısacası bizim tanımlamadığımız bir şekilde kendi evlatlarımızı birileri bizim yerimize bir ad koymuş ve tanımlamışlar. Bir şekilde onları kendi çıkar ve düşüncelerine göre manipüle ederek kullanıyorlar. Eğer biz kendi evlatlarımızı birilerinin tanımlamasına, yönlendirmesine, bırakırsak yine onların çıkarlarına alet olacaklardır.

Kimsenin kendi gençlerimizi, evlatlarımızı tanımlamasına, yönlendirmesine fırsat vermeyelim. Çağı tanıyalım, takip edelim ve yön verelim. Biz kendi evlatlarımıza, gençlerimize sahip çıkalım. Birilerinin tanımlamasıyla değil kendi öz benlikleriyle var olmalarına ve kendi tırnaklarıyla kazıyıp ulaştıkları başarılarıyla tanınmalarına ve kendileri tanımlamalarına olanak sağlayalım.

Toprak bizim, tohum bizim, nesil bizim, evlat bizim…

Sahip çıkmak en önemli vazifemiz…